Της 2 Ιουνίου 1829 ε.π εν Καρυταίνης
Εξοχώτατε!
Ελπίζων ημέρα τη ημέρα να κατέβω δια να προσφέρω αυτοπροσώπως το σέβας μου, έλειψα από του να εκτελέσω γραφικώς το χρέος μου. και επειδή θ΄ αναβάλω δι΄ ολίγας έτι τον εις Ναύπλιον ερχομόν μου, σπεύδω να σας προσφέρω δια της παρούσης μου τους βαθείς σεβασμούς μου και την άκρα ευγνωμοσύνην μου δια το οποίον εδείξατε νέον δείγμα της προς την φαμήλιαν μου ευποιία σας αποφασίσαντες να με κρεδιτάρετε (πιστώσετε) με τας 50/χιλιάδας γρόσια και να σας ειδοποιήσω με ευχαρίστησίν μου ότι σήμερον ετελείωσε η επαρχιακή συνέλευση της καρυταίνης, η οποία εξελέξατο παμψηφή πληρεξουσίους δια την εθνικήν συνέλευσιν΄ εμέ, τον κολιόπουλον και άλλους δύο ησύχους και ευυπόληπτους άνδρας η εκλογή αυτή εγένετο κατ΄ ευχήν των καλών, και αυτή εγκρίθη και η επαρχία του Φαναρίου και θέλει εγκριθώσι και πολλάς άλλας ως είμαι πληροφορημένος.
δέξασθε, εξοχώτατε, παρακαλώ τα σεβάσματά του ηού μου Γενναίου και του νεώτερού μου Κωνσταντίνου όστις ήλθε προ των ημερών, και τον οποίον θέλει φέρω μαζύ μου δια να λάβη τας ευχάς σας, και γνορίζε το με.
ταπεινότατος δούλος σας
θ. κολοκοτρώνης
(Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)
Καποδιστριακό Αρχείο Κερκύρας Φακ. 157
Με την ευκαιρία της παραπάνω επιστολής του Θ. Κολοκοτρώνη προς τον Κυβερνήτη της Ελλάδας (1828-1831) Ιωάννη Καποδίστρια, «Tον τραγικό θεμελιωτή του Νεοελληνικού Κράτους», όπως είναι η επικεφαλίδα του βιβλίου του δασκάλου Νίκου Α. Πακτίτη το 1976, θα αναφερθώ για λίγο στον ήρωα Θεόδωρο Κων/νου Κολοκοτρώνη.
Γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1770 και πέθανε στην Αθήνα τις 3 Φεβρουαρίου 1843, 73 χρονών.
Από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους του Κ. Παπαρηγόπουλου και άλλων λεξικών, καταγράφω επιλεκτικά αποσπάσματα.
«Ήταν ο μόνος των αγωνιστών που έφερε αρχαίον κράνος και κόκκινη φουστανέλαν, ίνα διακρίνεται καλύτερον εν τη μάχη…
Ο τρόπος με το οποίον ωμήλει προς τον λαόν δια γλώσσης εισδυούσης εις την καρδιάν και συναρπαζούσης, ήσαν αρκετά, ίνα καταστήσωσι τον Κ. ένα των διαπρεπεστέρων ηρώων του αγώνος…. Ο δε Βικέλας παρομοιάζει αυτόν προς τον Οδυσσέα μη στερούμενον της ορμής και του θυμού του Αχιλλέως, διότι εν αυτώ ευρίσκοντο ηνωμέναι ανδρεία και πανουργία και η φρόνησις αυτού ήτο τοιαύτη, ώστε σχεδόν πάντοτε η γνώμη του υπερίσχυεν».
«Δυστυχώς η διχόνια των κομμάτων κατά τον εμφύλιον πόλεμο (1824-1825) φονευθέντα του υιού του Πάνου, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης τις 2 Φεβρουαρίου 1825, οδηγήθηκε εις την Ύδρα και εφυλακίστηκε στην μονή του Προφ. Ηλία μετά των 5 συνεργατών του, επί 4 μήνες.
Το 1832 εκλέγεται ο νεαρός Όθων βασιλιάς των Ελλήνων. Στο Βρινδήσιον τον παρέλαβεν αγγλικό πολεμικό η «Μήδεια» και μεταφέρεται στην Κέρκυρα, όπου έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής. Την 26ην Ιανουαρίου 1833 έφθασε πλησίον της Τίρυνθος (αρχαία πόλις της Αργολίδος) και τις 18 Ιαν. με συνοδεία επισήμων Eλλήνων και ξένων, και εν πρώτοις δε υπερηφάνως ίππον ελαύνων μεγαλοπρεπή ο Θ. Κολοκοτρώνης, προήλασεν εις το Ναύπλιον»
«Όθων συνοδευόμενος από πολυπληθούς στρατιωτικού και πολιτικού επιτελείου υπό του προέδρου του κόμητος Ιωσήφ Λουδοβίκου Φον Άρμανσβεργ. Συγχρόνως εξεδόθη προκήρυξη την οποία υπογράφουν οι τρεις αντιβασιλείς ο κόμης Άρμανσβεργ, Γεώργιος Μάουερ και Κάρολος Άβελ».
Ήταν αναπόφευκτο να εγερθούν αντιδράσεις κατά της Αντιβασιλείας.
«Και δεν απεδείχθη μεν σαφώς οιανδήποτε συνάφεια μεταξύ των δύο υποτιθεμένων συνωμοτών, αλλ΄ ενδείξεις υπήρχον ικαναί τοιαύτης συνάφειας, εξεγείρασαι την οργήν της δυάδος των αντιβασιλέων Μάουερ και Άβελ εναντίον της υποτεθεμένης συνωμοσίας Κολοκοτρώνη και της μετεχόντων ταύτης»
«Συνελήφθησαν εν Ναυπλίω της 7 Σεπτεμβρίου 1833 οι στρατηγοί, Θ. Κολοκοτρώνης, Δ. Πλαπούτας και ο Θ. Γρίβας. Και ο μεν Κολοκοτρώνης εστάλη εις την φυλακή του Ίτς Καλέ (Ακροναυπλίας)». Ο Θ.Κ. στα απομνημονεύματά του γράφει: Έμεινα εις το περιβόλι μου. Εκεί ήλθε την νύκτα εις τας 7 Σεπτεμβρίου και με επήρε ο Κλεόπας, μοίραρχος με 40 χωροφύλακες και με επήγε εις το Ιτζ καλέ…. και μ΄ έβαλαν 6 μήνες μυστική φυλακή χωρίς να ιδώ άνθρωπο. Δεν ήξερα τι γίνεται για έξη μήνες.
«Οι άλλοι εκρατήθηκαν εν τας κατοικίας αυτών. Μετά επτά μήνας παραπέμφθησαν εις δίκην των λοιπών απολυθέντων δια δοθείσης υπέρ αυτών αμνηστείας. Εναντίον δε του Κολοκοτρώνη και Δ. Πλαπούτα εξεδόθη τη 16 Απριλίου 1834 κατηγορητήριο…. και εκήρυξε της 25 Μαΐου 1834 αμφοτέρους των κατηγορουμένων, ενόχους εγκλήματος εσχάτης προδοσίας, μεταβληθείσης της θανατικής ποινής εις εικοσαετή δεσμόν.
Ο Κολοκοτρώνης, στα απομνημονεύματα, γράφει: Ήθελαν τον σκοπόν τους, καταδίκην΄ έξαφνα μανθάνω ότι βιάζει ο Σχινάς μινίστρος (υπουργός) της Δικαιοσύνης, το δικαστήριον και υποχρεώνει τον Πρόεδρον Πολυζωίδην και Τερτσέτην να υπογράψουν με βαγιονέτες (ξιφολόγχες, ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια των δικαστών).
Μετά δυο ώρας εμάθαμε ότι ο βασιλέας (Όθων) μας έκαμε χάρη την ζωήν μας από το άδικο. Μας επήγαν εις το Παλαμήδι εις σιγουρότερον μέρος. (Το Παλαμήδι βρίσκεται απέναντι της Ακροναυπλίας με υψόμετρο 216μ), εσταθήκαμε εκεί έντεκα μήνες.
Ο βασιλεύς όταν ανέβηκε εις τον θρόνο έκαμε διαταγή και μας ελευθέρωσε από αυτήν την φυλακήν την τόσο άδικη…
…. Ο Όθων ήρθε στην Ελλάδα 17 ετών και ανέλαβε την εξουσία το 1835. Έτσι για να δείξει στο λαό ότι είναι δίκαιος, έδωσε πλήρη αμνηστεία στους καταδίκους και αποκατέστησε εις τους βαθμούς και τα αξιώματα αυτών.
Ο αείμνηστος ερευνητής Διονύσιος Δ. Ζερμπάς στο βιβλίο του «Οι Παξοί υπό τους αυτοκρατορικούς Γάλλους 8/20 Αυγούστου 1807-3/15 Φεβρ. 1814, αναφέρεται διεξοδικά για την κατάληψη των Παξών από τους Άγγλους τις 3/15 Φεβρ. 1814.
«Την 15 Φεβρ. Αγγλική μοίρα εκ τριών φρεγάδων των οποίων η αρχηγίς ήτο ο Απόλλων υπό κυβερνήτην τον πλοίαρχον W. Taylor, έπλευσεν εις Παξούς προς κατάληψιν αυτών, και προσωρμίσθη παρά την παραλίαν την γνωστήν υπό την ονομασίαν στους Πλάνους κάτω από τον Φάρον της Λάκκας. (Ο συγγραφέας εννοεί τον νέον φάρο, που κατασκευάστηκε το 1919, και ο παλαιός, που κατασκευάστηκε το 1831, δεν είχε κτιστεί ακόμη). Ξεκίνησαν παραλιακά και έφθασαν στο φρούριο του αγίου Νικολάου. Ο Άγγλος Αξιωματικός ανέβηκε στο φρούριο και πέτυχε την αναίμακτον παράδοση αυτού. Οι Γάλλοι έγιναν αιχμάλωτοι πολέμου οι δε Έλληνες στρατιώτες ανέλαβον υπηρασίαν υπό τους Άγγλους.
Στα απομνημονεύματά του, ο Θεοδ. Κολοκοτρώνης, όπως τα υπαγόρευσε στον Τερτσέτη, αναφέρει τα της καταλήψεως των Παξών ως εξής:
«Εμπήκαμε σε μια φρεγάδα (πολεμικό ιστιοφόρο) με 50 έλληνες και 50 άγγλους, επικεφαλής ο Τσωρς και επήγαμε εις τους Παξούς.
Εκάμαμε τεσβάρκο (απόβαση) εβγήκαμε δυο κομπανίες (ομάδες) Έλληνες και επήγαμε εις την χώραν «Παξοί» βοηθούμενοι από δύο φρεγάδες. Επροσκύνησαν Έλληνες και Γάλλοι. Τους Γάλλους τους κάναμε πριζονιέριδες (αιχμάλωτους) και τους Έλληνες τους εβάλαμεν εις υπό τους Άγγλους».
Μετά από 4 μήνες και 10 ημέρες τις 26 Ιουνίου 1814 κατελήφθη και η Κέρκυρα, έκτοτε αι Ιόνιοι Νήσοι διατελούν υπό την Αγγλικήν προστασία, μέχρι τις 21 Μαΐου 1864.
«Τα κάστρα μας! Τι βοή καταχθόνια γροικιέται…. Το παλάτι σκορπάει κατά γης.»
Κέρκυρα 29 Φεβρουαρίου 1864
Γεράσιμος Μαρκοράς.
Οικογένεια Κολοκοτρώνη
από το 1762 μέχρι το 1806 εφονεύθησαν 70 κολοκοτρωναίοι.
Ο Θ.Κ απόκτησε 4 παιδιά
1) Τον Ιωάννη ή Γενναίο, αρχάς 1800-1868
2) Τον Πάνο, σκοτώθηκε στον εμφύλιο (1824-25)
3) Τον Πάνο, ετεροθαλής 1838-1893
Ο Πάνος έλαβε σπουδαίας θέσεις, «εν τοις κρισίμους εκείνοις καιροίς». Από του 1881 μέχρι του 1885 υπήρξε διευθυντής της σχολήςτων Ευελπίδων.
4) Τον Κωνσταντίνο ή Κολλίνο, «κατετάχθη εις τον ταχτικόν στρατόν υπό τον Φαβιέρον και εγένετο υπολοχαγός. Είτε δε κατέγινεν εις τα πολιτικά, διακριθείς ως εις των λογιωτέρων Ελλήνων της εποχής του, διετέλεσεν επί Όθωνος μήνας τινάς υπουργός, απέθανε δε προώρως ως τοιούτος το 1849».
Για τον Κάρολο Φαβιέρο, η εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, γράφει: «βαρώνος φιλέλλην στρατηγός και πολιτικός (1782-1855)…».
Και από παλαιό λεξικό: «ότι όμως κατέστησεν ένδοξον και θρυλικόν τον Φαβιέρο υπήρξε η είσοδός του εις την Ακρόπολιν (Δεκέμβριος 1826) επικεφαλής 500 ανδρών, οίτινες φέροντες έκαστος σάκκον πυρίτιδος διέσπασαν μ΄ εφ΄ όπλου λόγχην την τουρκικήν ζώνην και ενώθησαν μετά των πολιορκουμένων επί της Ακροπόλεως Ελλήνων».
Αργότερα η εθνοσυνέλευση το 1842 ονόμασε τον Φαβιέρο επίτιμο Έλληνα Πολίτη.
Και τελειώνοντας σας παρουσιάζω μια ενδιαφέρουσα ληξιαρχική πράξη βαπτίσεως που έγινε στην Κέρκυρα το 1829, με ανάδοχο τον Κωνσταντίνο Θ. Κολοκοτρώνη.
Ιστορικό Αρχείο Κέρκυρας
Ληξιαρχικές πράξεις εκκλησιών αριθ. 118, 1 Μαρτίου 1829
Εκκλησία Υ.Θ Σπηλαιοτίσσης και αγίου Βλασίου
ένδον της πόλεως Κερκύρας
εβαπτίστηκε εν βρέφος άρσεν νόμιμον του ευγ. Μιχαήλ Ρίκη του ποτέ κ. Σπυρίδωνος από ταύτην την πόλιν γεννημένο μετά της Κυρίας Άννης, θυγαττρός του Κυρ. Νικολάου Μολίν και ονομάσθη Θεόδωρος, του οποίου ήτο ανάδοχος ο Κύριος Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης του κ. Θεόδωρου, Πελοποννήσιος.
Έρευνα Γιάννη Νικολ. Δόικα
Παξοί 15 – 3 – 2016
Γιάννης Δόικας 